Provinciale Staten hebben op 31 januari 2018 de nota ‘Naar een opgavegericht Grondbeleid’ 2018-2021 vastgesteld. Grondbeleid is een belangrijk instrument om provinciale doelen te bereiken. Het omvat het beheer en exploitatie van eigen gronden, het aan- en verkopen van gronden met name ten behoeve van groene en grijze doelen. Daarnaast worden expertises op het gebied van haalbaarheid, uitvoerbaarheid, planeconomie en contractering om grondbeleid ingezet voor beleids- en doelrealisatie. De provincie kiest voor een opgavegericht grondbeleid met een aantal kernwaarden waaraan voldaan moet worden zoals marktconformiteit en level playing field.
Conform het kwadrantenmodel van de Nederlandse school voor Openbaar Bestuur (NSOB) kan de provincie haar doelen bereiken volgens vier onderscheiden strategieën: in de rol van de rechtmatige, presterende, samenwerkende of meewerkende overheid. Deze strategieën kunnen in samenhang met elkaar worden gevoerd. Belangrijk is echter de notie in al deze strategieën grondbeleid, inclusief bovengenoemde expertises, de ruimtelijke implicaties van het provinciaal beleid te regelen.
De focus op de opgave en op betrokken partners vraagt om maatwerk om samen met partners slimme oplossingen te zoeken en om strategische waardering van bestaande grondposities. Dit laatste kan tot de afweging leiden om grondposities ook vast te houden.
Met het vernieuwde grondbeleid wordt het zoeken naar maatwerkoplossingen en het strategisch waarderen van provinciale grondposities een vast onderdeel van de provinciale werkwijze.

Binnen het grondbeleid worden 10 kernwaarden gehanteerd waaronder:

• grondbeleid is marktconform door taxaties en verstoort de grondmarkt niet;
• grondbeleid is transparant; uitgifte en verkoop is transparant en volgens het beginsel van level playing field;
• grondbeleid is gericht op economisch en maatschappelijk waardebehoud;
• strategische aankopen kunnen als Gedeputeerde Staten daartoe besluiten.

De provincie beschikt over een aantal publiekrechtelijke middelen om haar doelen te bereiken, zoals onteigening en voorkeursrecht. In het kader van de nieuwe Omgevingswet zal de provincie deze middelen blijven behouden. Bij onteigening wordt bij de nieuwe Omgevingswet het principe doorgevoerd dat de overheid die onteigent tot die onteigening besluit. Nu is dat een besluit van de Kroon. Dit zal worden geregeld in de Aanvullingswet Grondeigendom, waarvan verwacht wordt dat dit, op basis van de Omgevingswet, op z’n vroegst in 2021 van kracht wordt. In 2020 wordt, op basis van impactanalyse, het implementatietraject gestart.
In 2018 zijn, op basis van de nieuwe nota “naar een opgavegericht grondbeleid” het Handelingskader pacht 2018-2021 en een Handelingskader strategische aankopen/grondbezit door GS vastgesteld. Een Handelingskader snippergroen staat op de planning voor 2020.